بیماریهای دهان و دندان از جمله بیماریهای شایع عفونی هستند که عوامل مختلفی در ایجاد آنها نقش دارند. تغییر عاداتها و رژیم غذایی، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ، بی توجهی به سلامت دندانها از مهم ترین علل ابتلا به بیماریهای دهان است . آفت دهان ، یک بیماری شایع دهانی است و معمولا به صورت زخم در منطقه زبان ، گونهها و یا لثهها ایجاد و سبب به وجود آمدن ضایعات دردناک نکروتیک در مخاط دهان، زبان و لثه میشود.
علت ایجاد آفت دهان :
علت به وجود آمدن آفت دهان ناشناخته است و تاکنون هیچ علتی برای ایجاد این زخمهای درد آور در حفره دهانی پیدا نشده است . اما عواملی که با آفت عود کننده مرتبطاند شامل عوامل زیر است:
- ژنتیکی
- اختلالات هماتولوژیک
- ایمونولوژیک
- تروما
- قطع سیگار
عامل شروع کننده متفاوت است ( افزایش استرس ، تغییرات هورمونی ، فاکتور های رژیم غذایی ، ترومای موضعی مخاط ، عفونتهای تنفسی فوقانی و آلرژی )
شیوع آن 20 درصد است و 18 تا 27 درصد از افراد را درگیر میکند.
آفت شایع ترین علت زخمهای عود کننده دهانیست.
غالبا زخمهای آفتی ، در کودکان و بالغین جوان دیده میشود و تقریبا 80 درصد افراد مبتلا ، اولین زخم خود را قبل از سن 20 سالگی گزارش میکنند.
ابتدا یک دوره پرودروم و هشدار دهنده نظیر سوزش ، خارش یا گزگز میباشد.
انواع آفت دهان :
آفت دهان شامل انواع مختلفی میباشد : زخمهای مینور ، ماژور و هرپتی فرم
نوع مینور (شایع ترین زیرگروه):
آفت مینور حدود 80 درصد موارد ابتلا را شامل میشود. این نوع از زخمهای آفتی که بیشتر در دوران کودکی به وجود میآید ، منفرد بوده و بهطور شایعتر و ظاهر آن به صورت بیضی تا گرد است ، قطر کمتر از 1 سانتی متر ، محل شایع درگیری مخاط باکال و لیبال
نوع ماژور:
شروع : در بعد از دوره بلوغ ، منفرد و با شیوع کمتر متعدد ، عمیق ، قطر 1 سانتی متر یا بیشتر ، پایدار به مدت چند هفته تا چند ماه شایعترین مکان مخاط لیبال – کام نرم و ناحیه لوزه ای حلقی .
نوع هرپتی فرم:
تمایل به بروز در بالغین و زنان ، زخمهای سطحی گروهی با قطر 1 تا 2 میلی متر ، به هم پیوستن ضایعات و تشکیل زخمهای بزرگ ، بهبودی در عرض 7 تا 19 روز
زخمهای آفتی بيشتر در مخاط يا پوشش متحرك دهان خصوصا مخاط گونه، مخاط داخلی لب و مخاط زبان مشاهده میشوند و در مخاط كام و لثه بروز آن كمتر اتفاق میافتد.
درمان آفت درمان :
آفت دهان هیچگاه درمان قطعی ندارد اما تنها راه مقابله با آن میتوان به درمانهای زیر اشاره نمود:
- استفاده از دهانشویههای کلرهگزدین ، این راه درمان تا حدی درد و التهاب را کاهش میدهد، اما تعداد دفعات آفت را کاهش نمیدهد .
- استفاده از کورتیکواستروییدهای سطحی به صورت پماد یا دهانشویه ، التهاب و درد ناشی از ضایعات را کاهش میدهد.
- کورتونها نیز درد آفت را کاهش میدهد. اما روی تکرر آفت نقشی ندارند.
- دهانشویه های بنزید آمین تنها می تواند به عنوان ضد التهاب عمل کند .
- استفاده از آنتی بیوتیک موضعی مانند کپسول های 250 میلی گرمی تتراسایکلین محلول در سرم فیزیولوژی به صورت دهانشویه ، رفع کمبود های ویتامینی و املاح سرمی همچون ویتامین B12 ، آهن ، اسید فولیک و پرهیز از غداهایی آلرژی زا
- استفاده از داروهای بی حس کننده موضعی همچون لیدوکائین یا دیفن هیدرامین نیز از راه های درمان این بیماری است.
همچنین این نکته قابل توجه است که اگر این را ه های درمانی به صورت خوددرمانی استفاده شود ، احتمال قارچهای دهانی را بالا میبرد.
